Tại Việt Nam, bệnh ORT trên gà đã bùng phát mạnh mẽ từ hơn 7 năm trước và hiện nay vẫn chưa có dấu hiệu giảm. Tỷ lệ mắc bệnh tại các trang trại gà dao động từ 50 – 100%.
Vì vậy, người chăn nuôi cần nắm rõ đặc điểm, nguyên nhân, dấu hiệu, cũng như cách điều trị và phòng ngừa bệnh ORT trên gà hiệu quả. Hãy cùng trực tiếp đá gà Thomo tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Giới thiệu về bệnh ORT trên gà
Đặc điểm về bệnh ORT
Bệnh ORT trên gà, thường được gọi là bệnh hắt hơi hoặc hen phức hợp ở gà, phát triển mạnh vào mùa xuân, mùa hè và các thời điểm giao mùa khi độ ẩm không khí tăng cao.
Tất cả các loại gà đều có nguy cơ nhiễm bệnh ORT, trong đó gà thịt thường mắc bệnh khi được 3 – 6 tuần tuổi, còn các loại gà khác thường mắc từ 6 tuần tuổi trở lên.
Theo thống kê, tỷ lệ nhiễm bệnh ORT ở gà dao động từ 50 – 100%, với tỷ lệ tử vong khoảng 5 – 20%. Bệnh lây lan nhanh chóng và thường kết hợp với các bệnh khác như Newcastle (gà rù), E.coli, CRD… làm giảm sức đề kháng của gà, khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
>> xem thêm: Bệnh IB trên gà có nguy hiểm không? cách điều trị bệnh IB trên gà
Dấu hiệu
Khi gà bị nhiễm vi khuẩn ORT, các triệu chứng xuất hiện ở đường hô hấp và phổi bao gồm:
- Khó thở.
- Khẹc, ngáp, ho và vảy mỏ liên tục.
- Hen ngáp (rướn cổ lên ngáp).
- Di chuyển chậm, chán ăn.
- Phổi viêm xuất hiện mủ và bã đậu hình ống.
- Xác chết nằm ngửa.
Nguyên nhân chính gây ra bệnh ORT trên gà
Nguyên nhân chính gây bệnh là vi khuẩn Ornithobacterium rhinotracheale (ORT) – một loại vi khuẩn Gram âm, hình que, không di động và không sinh bào tử. Vi khuẩn này sinh sản rất nhanh, cứ mỗi 26 phút lại tạo ra một thế hệ mới, với thời gian ủ bệnh từ 2-5 ngày.
Vi khuẩn ORT có khả năng kháng môi trường mạnh mẽ: bị vô hoạt trong dung dịch acid formic 0,5% trong 15 phút, chết sau 24 giờ ở nhiệt độ 42°C, sống được 1 ngày ở nhiệt độ 37°C, sống 6 ngày ở nhiệt độ 22°C, sống 40 ngày ở nhiệt độ 4°C và sống tới 150 ngày ở nhiệt độ -12°C.
Bệnh cũng lây lan từ gà bệnh sang gà khỏe thông qua tiếp xúc trực tiếp. Khi gà bệnh hắt hơi, khẹc, vảy mỏ, các chất tiết chứa mầm bệnh từ đường hô hấp sẽ bắn ra ngoài, lây cho gà khỏe nếu hít phải.
Ngoài ra, gió, dụng cụ chăn nuôi, xe vận chuyển số lượng lớn và con người mang mầm bệnh cũng góp phần lây nhiễm bệnh ORT cho gà.
Vi khuẩn ORT xâm nhập vào cơ thể gà qua đường hô hấp, sau đó sinh sôi và phát triển ở niêm mạc đường hô hấp, tiếp tục di chuyển đến phổi và hai phế quản gốc, gây ra các tổn thương nghiêm trọng ở đó.
Triệu chứng
Giai đoạn đầu: Gà có triệu chứng hen nhẹ, thở khò khè, hắt hơi và vảy mỏ.
Giai đoạn sau: Sau 1 – 2 ngày, tình trạng của gà tiến triển xấu đi, gà trở nên chán ăn, ủ rũ, khó thở nặng, há mỏ để đớp không khí, phát ra tiếng rít và ngáp, có thể bị tiêu chảy. Đối với gà đẻ, sản lượng trứng giảm hoặc ngừng đẻ, và vỏ trứng trở nên mỏng hơn.
>> xem thêm: Gà bị gục đầu là bệnh gì? Cách phòng bệnh tại nhà hiệu quả
Bệnh tích
Các tổn thương của gà nhiễm ORT tập trung chủ yếu ở đường hô hấp:
- Phổi bị viêm và xuất hiện mủ rải rác trên bề mặt.
- Khí quản và hai phế quản gốc chứa mủ nhầy đặc hoặc rắn, tùy vào giai đoạn và mức độ nặng nhẹ của bệnh.
- Túi khí bị viêm, có bọt khí và mủ màu vàng bên trong.
- Khí quản có thể bình thường hoặc xung huyết nhẹ, với dịch nhầy trong suốt trên bề mặt.
Cách điều trị
Gà nhiễm bệnh ORT rất yếu, tuyệt đối không nên dùng kháng sinh ngay vì có thể làm tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.
Bước đầu: Sử dụng thuốc đặc hiệu để hạ sốt, trợ sức, giải độc và thông khí quản.
Tiếp theo: Loại bỏ tác nhân gây bệnh bằng cách vệ sinh và khử trùng chuồng nuôi, máng ăn, máng uống và môi trường xung quanh.
Khi gà khỏe hơn: Có thể sử dụng kháng sinh đặc hiệu để điều trị. Người chăn nuôi có thể cân nhắc điều trị bệnh ORT theo phác đồ sau:
- Pha 1ml MENTOPHIN với 1 lít nước cho gà uống liên tục để giúp gà long đờm.
- Tiêm BIO CEFTRI BACTAM với liều lượng 1ml cho mỗi 3 – 4 kg thể trọng, tiêm liên tục trong 3 ngày.
- Sau đó, sử dụng TILMICOSIN trong 3 – 4 ngày để điều trị dứt điểm và tránh tình trạng tái phát.
Cách phòng ngừa bệnh ORT trên gà hiệu quả
Hiện nay, chưa có vaccine phòng bệnh ORT cho gà nên bà con cần thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:
- Thực hiện an toàn sinh học: Sử dụng chất khử IOGUARD hoặc BESTAQUAM để phun sát trùng chuồng trại định kỳ, áp dụng phương pháp “all in – all out” trong một chuồng nuôi.
- Vệ sinh chuồng trại: Vệ sinh chuồng trại thường xuyên, đảm bảo máng ăn và máng uống luôn sạch sẽ, hạn chế khí độc CO2 và amoniac.
- Đảm bảo điều kiện nuôi: Duy trì mật độ nuôi tiêu chuẩn, tránh các tác động xấu từ môi trường như độ ẩm, gió, mưa.
- Sử dụng thực phẩm hỗ trợ: Bổ sung vitamin và chất điện giải để tăng cường sức đề kháng cho gà.
- Thuốc tăng cường chức năng gan: Dùng các loại thuốc như ZYMEPRO hoặc PERFECTZYME để giải nhiệt và giải độc cho gà.
- Kháng sinh chống vi khuẩn ORT: Sử dụng kháng sinh chứa Enrofloxacin, Florfenicol, Amoxicillin, Tilmicosin, Erythromycin, Lincomycin. Phổ biến nhất là kháng sinh DOXYCYCLINE, dùng theo liều lượng trên bao bì liên tục trong 3 ngày.
- Men tiêu hóa: Bổ sung men tiêu hóa sống (1g/l) trong nước uống hàng ngày cho gà.
Bằng cách tuân thủ các biện pháp trên, người chăn nuôi có thể phòng ngừa hiệu quả bệnh ORT cho đàn gà của mình.
Trên đây là một số thông tin về bệnh ORT trên gà và cách điều trị bệnh này ở gà để bà con tham khảo. Nếu còn thắc mắc hoặc cần tư vấn kỹ thuật chăn nuôi, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tận tình và miễn phí.
Bệnh ORT trên gà gây viêm đường hô hấp, dễ lây lan và làm giảm sức đề kháng. Hiện chưa có vaccine, cần vệ sinh chuồng trại, bổ sung vitamin và kháng sinh đúng cách để phòng và điều trị.